آشنایی با تونل انجماد و انواع و کاربردهای آن

اگر تجهیزات سرمایشی وجود نداشته باشند، فاسد شدن بسیاری از مواد غذایی اجتناب ناپذیر است. عمل انجماد با ممانعت از تکثیر و رشد میکروب ها و باکتری ها، دوام مواد مختلف را افزایش داده و در نتیجه کیفیت آنها را حفظ خواهد کرد.

دستگاه ها و تجهیزات برودتی مختلفی در اختیار بسیاری از تولید کنندگان قرار دارند که تونل انجماد، یکی از بهترین آنها محسوب می شود. تونل انجماد محفظه ای است که با تولید هوای سرد دما را کاهش داده و محتویات درون خود را با سرعت بالا منجمد می کند .

برای آشنایی بیشتر با تونل انجماد و انواع و کاربردهای آن تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

تونل انجماد چیست؟

یکی از تجهیزات برودتی کاربردی و مهم به خصوص برای تولیدکنندگان مواد غذایی، تونل انجماد می باشد که جریان هوای سرد پر سرعتی را تولید می کند و دما را با سرعت بالایی پایین می آورد.

در واقع این سیستم به گونه ای عمل می کند که دمای موادی که در آن قرار می گیرد را کاهش داده و در نهایت منجر به منجمد شدن آنها می گردد .

این دستگاه امکان کاهش دما از منفی 10 تا منفی 60 درجه را دارد . مکانیزم پیشرفته تونل انجماد، سرمای شدید را به درون بافت مواد وارد کرده و آنها را به محصولاتی خشک و منجمد تبدیل می کند.

آشنایی با عملکرد تونل انجماد

عملکرد کلی تونل انجماد به این صورت است که حرارت مواد غذایی را انتقال داده و باعث کاهش سریع دمای آن می شود.

این تونل ها جریان هوا را با دمایی بسیار پایین و با سرعت بالا روی محصولات موجود در دستگاه به گردش در می آورند و با انجماد رطوبت آنها سبب کاهش سریع دمایشان خواهند شد.

این سیستم شامل کویل های برودتی و فن های دور بالا است که هر کدام به ترتیب وظیفه ایجاد سرما و پخش یکنواخت و سریع آن در فضای تونل را بر عهده دارند.

تونل انجماد از روش انجماد تک به تک که روشی مدرن است، استفاده می کند. همانطور که مشخص است این دستگاه همه محصولات را به صورت تکی منجمد می کند. همچنین علاوه بر افزایش دوام و ماندگاری آنها، کیفیت و طعم شان را نیز حفظ خواهد کرد.

انواع تونل انجماد

دسته بندی های مختلفی برای انواع تونل انجماد وجود دارد که از نظر حرکت محصول به 2 نوع خطی و مارپیچی تقسیم می شوند. این دستگاه از نظر روش انجماد نیز دارای 3 دسته انجماد وزشی یا معمولی، انجماد برخوردی و انجماد به روش غوطه ور کردن هستند که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند . در ادامه به معرفی هر یک از آنها می پردازیم.

انواع تونل انجماد بر اساس نحوه حرکت محصول

• تونل انجماد خطی

در سیستم تونل انجماد خطی، ریل ها در جهت افقی حرکت می کنند و به صورت مستقیم ساخته شده اند و کاربرد زیادی دارند. از این نوع تونل برای منجمد کردن موادی مانند نخود فرنگی، سبزیجات، لوبیا سبز و ذرت استفاده می شود و عملیات انجماد را خیلی سریع انجام می دهد.

• تونل انجماد مارپیچی یا اسپیرال

نوع دیگر تونل انجماد، تونل مارپیچی است که به سمت بالا حرکت می کند و برای منجمد کردن موادی مانند میگو، مرغ، ماهی و گوشت مناسب است.

انواع تونل از نظر روش انجماد

• تونل وزشی یا معمولی

این نوع تونل ها برای مواقعی کاربرد دارند که قصد انجماد محصولات بسته بندی شده را دارید و حساسیت کمتری برای رعایت استانداردهایی مانند HACCP به خرج می دهید. در این روش با وزش باد سرد روی محصولات بسته بندی شده، دمای آنها کاهش یافته و در نهایت منجمد می شوند.

• تونل برخوردی

سیستم طراحی و ساخت این نوع تونل بر اساس سیستم کنترل نقطه بحرانی یا HACCP است. این نوع تونل ها، فریزرهای پیوسته به هم هستند که کارایی بالایی دارند و برای اطمینان از رعایت همه اصول بهداشتی دو راه انجماد برای آنها تعریف شده است.

محصولاتی که با این تونل ها منجمد می شوند، کیفیت بالا و رطوبت کمی دارند. عملکرد این تونل به این صورت است که هوای سرد به سطح زیرین محصولات می وزد.

سطح زیرین در واقع یک تسمه فولادی است که هوای سرد به صورت مداوم با آن تماس داشته و دمای فولاد را کاهش می دهد.

در نتیجه محصولاتی که روی سطح فولادی قرار دارند، سرد می شوند. در واقع انتقال سرما از طریق تماس مواد جامد با هم صورت می گیرد و هیچ هوایی به صورت مستقیم با محصول در تماس نخواهد بود. تونل انجماد برخوردی یا تماسی برای کاربردهای بهداشتی، انتخابی مناسب به شمار می رود.

• انجماد با روش غوطه ور کردن

در این روش انجماد، از محلول سدیم کلرید برای کاهش دمای محصولات استفاده می شود. این روش نیز برای محصولات بسته بندی شده کاربرد دارد، اما یکی از معایب آن نفوذ محلول به داخل بسته بندی های مواد غذایی است.

در روش غوطه ور کردن به جای اینکه از نمک استفاده شود، از شکر استفاده می گردد تا کیفیت و طعم میوه ها تغییر نکند. همچنین به کار بردن موادی مثل کربن دی اکسید و نیتروژن نیز در این روش موثر خواهد بود و سرعت انجماد را بالا می برد.

کاربردهای تونل انجماد

حجم تولید برخی از کارخانجات بسیار بالا است که برای جلوگیری از خراب شدن محصولات آنها به سیستمی کاربردی و قوی نیاز است.

این سیستم ها باید بتوانند مواد را با سرعت و کیفیت بالا منجمد کنند که تونل انجماد این وظیفه را به خوبی انجام می دهد.

منجمد کردن مواد باعث می شود که ماندگاری آنها به حد قابل توجهی افزایش یابد و در طول انبارداری و نگهداری تا زمان توزیع دچار هیچ مشکلی نشوند.

این دستگاه برای کارخانجات و مجموعه هایی که در زمینه تولید و توزیع محصولات پروتئینی فعالیت می کنند، از ضروریات محسوب می شود. در واقع با تسریع در انجماد محصولات از توقف تولید جلوگیری می کند.

در کارخانجات تولیدی مختلفی از جمله کارخانه های تولید گوشت، ماهی، محصولات پروتئینی، محصولات کشاورزی و غلات از این دستگاه استفاده زیادی می شود.

این سیستم با توجه به حجم تولیدات کارخانه در ظرفیت های مختلف تهیه و مورد استفاده قرار می گیرد.

مزایای استفاده از تونل انجماد

برای منجمد کردن مواد و محصولات غذایی روش های مختلفی وجود دارد که یکی از بهترین آنها استفاده از تونل های انجماد است. این سیستم کارآمد کمک زیادی به بهبود و تسریع عملکرد مجموعه های تولیدی می کند که در ادامه به مهمترین مزایای آن می پردازیم.

• انجماد سریع و راحت مواد غذایی مختلف و صرفه جویی در زمان
• جلوگیری از انتشار و تکثیر باکتری ها با کاهش دمای محصولات
• عدم نیاز به نیروی انسانی زیاد به دلیل اتوماتیک بودن
• هزینه مناسب و مقرون به صرفه تر نسبت به دیگر روش های انجماد مواد
• تنوع مدل ها و ظرفیت ها و امکان انتخاب مناسب ترین نوع آن.

جمع بندی

یکی از دستگاه های برودتی بسیار کاربردی در صنایع مختلف تونل انجماد است.

تونل های انجماد سالن هایی هستند که به واسطه همکاری اجزای مختلفی مانند کویل های برودتی و فن ها، باعث از بین رفتن رطوبت محصولات و مواد غذایی شده و با کاهش دما سبب انجماد آنها می شوند.

این دستگاه در همه صنایع و کارخانجات تولیدی که مواد غذایی و بهداشتی تولید می کنند، کاربرد دارد و باعث حفظ محصولات آنها از فساد شده و ماندگاری شان را افزایش می دهد.

تونل های انجماد انواع مختلفی مانند مستقیم، مارپیچی، وزشی، برخوردی و نوع غوطه ور دارند.